درک سرطان تخمدان: علائم عوامل خطر و گزینه های درمانی

 

 

سرطان تخمدان یک بیماری جدی است که سالانه هزاران زن را مبتلا می کند. زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در تخمدان‌ها خارج از کنترل رشد می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند. تشخیص سرطان تخمدان در مراحل اولیه دشوار است، زیرا علائم ممکن است مبهم و غیر اختصاصی باشند. با این حال، درک علائم، عوامل خطر و گزینه های درمانی سرطان تخمدان میتواند به زنان کمک کند تا اقدامات لازم را برای محافظت از سلامت خود انجام دهند.

 

علائم سرطان تخمدان:

سرطان تخمدان می تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، اما ممکن است مبهم و غیراختصاصی باشند و به راحتی نادیده گرفته شوند یا به دلایل دیگر نسبت داده شوند. برخی از علائم رایج سرطان تخمدان عبارت هستند از:

1. درد شکم:

درد یا ناراحتی مداوم در قسمت تحتانی شکم یا لگن.

2. نفخ:

احساس نفخ یا سیری، حتی پس از خوردن مقدار کمی غذا.

3. تغییر در عادات روده:

تغییرات در عادات روده، مانند یبوست یا اسهال که بیش از چند روز طول می کشد.

4. تغییرات در ادرار: تغییرات در ادرار، مانند تکرر ادرار یا مشکل در ادرار کردن.

5. خستگی:

احساس خستگی بیش از حد معمول، حتی پس از استراحت کافی.

6. از دست دادن اشتها:

کم اشتها یا بی اشتهایی، یا احساس سیری سریع هنگام غذا خوردن.

7. کاهش وزن بدون دلیل:

کاهش وزن بدون تلاش برای انجام این کار.

توجه به این نکته مهم است که این علائم همچنین می تواند ناشی از شرایط دیگری مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)  یا عفونت های دستگاه ادراری  (UTIs) باشد. اما اگر این علائم بیش از دو هفته باقی بماند یا به مرور زمان بدتر شود، خانم ها باید برای بررسی بیشتر به پزشک متخصص زنان در تهران مراجعه کنند.

 

عوامل خطر سرطان تخمدان:

عوامل متعددی می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان افزایش دهد. برخی از عوامل خطر رایج برای سرطان تخمدان عبارت هستند از:

1. سن:

خطر ابتلا به سرطان تخمدان با افزایش سن زنان افزایش می یابد و بیشتر موارد در زنان بالای 50 سال رخ می دهد.

2. سابقه خانوادگی:

زنان با سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا سرطان سینه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستند، به خصوص اگر سرطان در یکی از بستگان درجه یک رخ داده باشد.

3. سابقه باروری:

زنانی که هرگز باردار نشده اند یا اولین فرزند خود را بعد از 35 سالگی به دنیا آورده اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستند.

4. هورمون درمانی:

زنانی که برای مدت طولانی تحت درمان جایگزین استروژن یا درمان جایگزینی هورمون (HRT) قرار گرفته اند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهند.

5. اندومتریوز:

زنان مبتلا به آندومتریوز، وضعیتی که در آن بافتی که رحم را می پوشاند در خارج از آن رشد میکند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد.

6. جهش BRCA:

زنان دارای جهش در ژن های BRCA1 یا BRCA2 در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان و همچنین سرطان سینه هستند.

 

گزینه های درمانی برای سرطان تخمدان:

گزینه های درمانی سرطان تخمدان به مرحله سرطان و سایر عوامل مانند سلامت کلی و سن بستگی دارد. برخی از گزینه های درمانی رایج برای سرطان تخمدان عبارت هستند از:

1. جراحی:

جراحی درمان اولیه سرطان تخمدان است و شامل برداشتن تومور و هر بافت آسیب دیده است. در برخی موارد، هیسترکتومی ممکن است برای برداشتن رحم و دهانه رحم ضروری باشد.

2. شیمی درمانی:

شیمی درمانی نوعی درمان سرطان است که شامل استفاده از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی است. شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی برای کوچک کردن تومور یا کشتن سلول های سرطانی باقیمانده استفاده شود.

3. پرتودرمانی:

پرتودرمانی از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. ممکن است همراه با جراحی یا شیمی درمانی برای درمان سرطان تخمدان استفاده شود.

4. درمان هدفمند:

درمان هدفمند نوعی درمان سرطان است که پروتئین ها یا ژن های خاصی را هدف قرار می دهد که به رشد سلول های سرطانی کمک می کنند. ممکن است در ترکیب با سایر درمان ها برای درمان سرطان تخمدان استفاده شود.

5. کارآزمایی های بالینی:

کارآزمایی های بالینی مطالعات تحقیقاتی هستند که درمان های جدید سرطان تخمدان را آزمایش می کنند. زنان مبتلا به سرطان تخمدان ممکن است واجد شرایط شرکت در آزمایش‌های بالینی باشند، که می‌تواند دسترسی به درمان‌های جدیدی را که هنوز به طور گسترده در دسترس نیست، فراهم کند.

 

تست های غربالگری سرطان تخمدان چیست؟

چندین آزمایش غربالگری وجود دارد که می تواند برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان، زمانی که قابل درمان است، استفاده شود.

با این حال، توجه به این نکته ضروری است که در حال حاضر هیچ آزمایش غربالگری منفردی وجود ندارد که 100% در تشخیص سرطان تخمدان دقیق باشد و برخی از تست های غربالگری ممکن است نتایج مثبت کاذب داشته باشند و منجر به آزمایش های غیر ضروری و اضطراب در فرد شوند.

بنابراین تصمیم به انجام غربالگری سرطان تخمدان باید با مشورت پزشک متخصص زنان صورت گیرد.

 

در اینجا برخی از آزمایشات غربالگری رایج برای سرطان تخمدان آورده شده است:

1. سونوگرافی ترانس واژینال:

این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از تخمدان ها و سایر اندام های لگنی استفاده میکند. در طول سونوگرافی ترانس واژینال، یک گرز کوچک به داخل واژن وارد می‌شود که امکان مشاهده دقیق‌تر و دقیق‌تر تخمدان‌ها را فراهم می‌کند. این آزمایش می تواند کیست ها و سایر ناهنجاری ها را در تخمدان ها تشخیص دهد، اما نمی تواند به طور قطعی سرطان تخمدان را تشخیص دهد.

2. آزمایش خون CA-125:

 CA-125پروتئینی است که اغلب در زنان مبتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد. آزمایش خون CA-125 می تواند سطح این پروتئین را در خون اندازه گیری کند. با این حال، سطح CA- 125همچنین می تواند در زنان مبتلا به سایر بیماریها، مانند آندومتریوز یا بیماری التهابی لگن، افزایش یابد و برخی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان ممکن است سطح CA-125 طبیعی داشته باشند. بنابراین، آزمایش خون CA-125 یک آزمایش قطعی برای سرطان تخمدان نیست، اما می توان از آن در ترکیب با سایر آزمایشات برای تشخیص بیماری استفاده کرد.

3. معاینه لگن:

در طول معاینه لگن، متخصص زنان می تواند هرگونه ناهنجاری در تخمدان ها یا سایر اندام های لگنی را احساس کند. با این حال، سرطان تخمدان ممکن است از طریق معاینه لگن قابل تشخیص نباشد تا زمانی که به مرحله پیشرفته نرسد.

4. آزمایش ژنتیکی:

به زنانی که سابقه خانوادگی سرطان تخمدان دارند یا دارای جهش شناخته شده ژن BRCA هستند، ممکن است توصیه شود که برای تعیین خطر ابتلا به سرطان تخمدان تحت آزمایش ژنتیکی قرار گیرند. آزمایش ژنتیکی می تواند جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 و همچنین سایر ژن های مرتبط با سرطان تخمدان را تشخیص دهد.

5. ابزارهای ارزیابی خطر:

چندین ابزار ارزیابی خطر، مانند مدل گیل و الگوریتم ارزیابی خطر سرطان تخمدان، می تواند برای ارزیابی خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان استفاده شود. این ابزارها عواملی مانند سن، سابقه خانوادگی و سابقه باروری را برای تخمین خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنان در نظر می گیرند.

توجه به این نکته ضروری است که تست های غربالگری سرطان تخمدان زمانی موثرتر هستند که به صورت ترکیبی استفاده شوند.

برای مثال، سونوگرافی ترانس واژینال و آزمایش خون CA-125 ممکن است با هم برای تشخیص سرطان تخمدان در مراحل اولیه استفاده شوند.

 

مروری کلی بر سرطان تخمدان:

سرطان تخمدان یک بیماری جدی است که تشخیص آن در مراحل اولیه دشوار است. با این حال، درک علائم، عوامل خطر و گزینه های درمانی سرطان تخمدان می تواند به زنان کمک کند تا اقدامات لازم را برای محافظت از سلامت خود انجام دهند.

متخصص زنان میتواند در مورد عوامل خطر فردی راهنمایی کند و آزمایشهای غربالگری مناسب و گزینه های درمانی را بر اساس سابقه پزشکی و سایر عوامل توصیه کند.

با همکاری با یک فوق تخصص زنان، خانم ها می توانند مراقبت و حمایت شخصی را برای اطمینان از سلامت باروری و سلامت کلی دریافت کنند.