کروم یکی از عناصر مهم جدول تناوبی است که دارای ویژگی‌ها و مزیت‌های متنوعی در صنعت‌های گوناگون  می‌باشد. کروم‌ دارای پود رنگ‌های متفاوتی است که باتوجه به ماهیت ویژه‌اش، خاصیت‌های بی‌نظیری دارد. رنگدانه‌های کروم در حالت عادی دارای رنگ سفید است اما، پس از کشیدن میزان اندکی از این ماده بر روی محصول با پس زمینه تیره، رنگ واقعی رنگدانه مشخص می‌شود. البته این رنگدانه‌ها در برابر نور خورشید، دارای جذابیت و درخشندگی چند برابری می‌شوند. از جمله رنگدانه‌های کروم می‌توان به کروم زرد میانی و روشن، کروم سبز و کروم نارنجی‌ اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم که به توضیح کامل و دقیقی از کروم و انواع رنگدانه های آن بپردازیم‌؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

منبع مقاله: پلینو

کروم چیست؟

یکی از ۱۱۸ عنصر شیمیایی جدول تناوبی، کروم است که دارای عدد اتمی ۲۴ و نماد crمی‌باشد. از طرفی، نخستین عنصر گروه ۶ جدول نیز محسوب می‌شود. کروم فلزی خاکستری، شکننده،  سخت و فولادی است. این عنصر به دلیل مقاومت زیاد در برابر خوردگی، دارای ارزش زیادی می‌باشد زیرا، از سختی بالایی برخوردار است. یکی از اکتشافات موجود در رابطه با این فلز، افزودن فولاد به کروم فلزی بود. طبق این روش، فولاد ضد زنگ ایجاد می‌شد که در برابر تغییر،  رنگ و خوردگی بسیار مقاوم است. همچنین در برابر کدر شدن به میزان فراوان مقاومت می‌کند‌‌‌. کروم را می‌‌توان به میزان زیادی صیقل داد؛ این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است‌.

ترکیبات ساخته شده از کروم به شدت رنگی هستند؛ فلز خالص کروم با فرایندهای متنوعی مانند، بو دادن و شستشوی کرومیت تولید می‌شود‌. کروم یک یون چند ظرفیتی ضروری در انسان است که در قند، چربی و انسولین از آن استفاده می‌شود. فلز کروم و یون‌های سه ظرفیتی آن غیر سمی در نظر گرفته می‌شود اما، یون ۶ ظرفیتی آن سرطان زا است.

ویژگی‌های ساختاری کروم

کروم به عنوان چهارمین فلز واسطه در جدول تناوبی وجود دارد، که از لحاظ پیکربندی الکترونی به شکل حالت پایه است. این عنصر، اولین عنصر در جدول تناوبی می‌باشد که زیر لایهs4 یک را نقض می‌کند. از طرفی دارای ساختار بسیار سختی است؛ یعنی، به عنوان سومین عنصر سخت، بعد از کربن و بور شناخته می‌شود. ویژگی مقاومت در برابر کدری این فلز، برخلاف سایر فلزات مانند آلومینیوم، مس و منیزیم، باعث حفاظت از لایه بیرونی در برابر خوردگی می‌شود.

کروم دارای نقطه ذوب ۱۹۰۷ درجه سانتیگراد است، که نسبت به سایر فلزات واسطه پایین‌تر می‌باشد. همچنین، کروم در برابر سایر فلزات واسطه، انعکاس نور خوبی دارد. زمانی که فلز کروم دربرابر نور قرار می‌گیرد، غیر فعال می‌شود؛ در نتیجه، یک لایه نازک سطحی و محافظ در آن اکسید را تشکیل می‌دهد. این لایه محافظ دارای ضخامتی با اندازه یک لایه اتمی است که از ورود و انتشار اکسیژن به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند.

رنگدانه‌ کروم چیست؟

رنگدانه های کروم، رنگدانه های معدنی هستند که شامل رنگ زرد کروم،  قرمز/نارنجی مولیبدات که حاوی سرب است، همچنین کروم اکساید سبزمی‌شود. اپسیلون دسته‌هایی با کیفیت بالا و ثابت از رنگدانه‌های کرومی نشان می‌دهد که دارای رنگ‌های با قدرت رنگ بالا، درخشان و شفاف است .

رنگدانه‌های کروم به طور گسترده در رنگ‌ها و پوشش‌ها، رنگ‌های صنعتی، پوشش‌های دریایی، پوشش‌های هوانوردی، OEM خودرو، رنگ‌های تکمیلی مجدد، پوشش‌های معماری، پوشش‌های ماشین‌آلات ساختمانی، پوشش‌های ظروف، حمل و نقل، رنگ‌های علامت‌گذاری جاده، پوشش‌های فلوئوروکربن، پوشش‌های حرارتی، پوشش های مقاوم، پلاستیک، جوهر چاپ و… استفاده می‌شوند.

رنگدانه کروم زرد میانی و ویژگی‌های آن

کرومات سرب یکی از اجزاء اصلی رنگدانه های کروم و همچنین کروم زرد روشن و میانی است. دو مورد آخر (کروم زرد روشن و میانی) در رنگ‌ها و جوهرهای چاپ یافت می‌شوند؛ اولین بار قبل از سال 1810 مورد استفاده قرار گرفتند. از این رنگ ها در بسیاری از محصولات مختلف استفاده می شود. برای مثال، رنگدانه زرد مایل به قرمز، با نور تیره می شود. رنگدانه های دیگری مانند زرد کادمیوم و زرد آزو جایگزین سرب سمی کروم شده اند. از آنجایی که این رنگدانه‌‌ها، برای استفاده ایمن در نظر گرفته نمی شوند، از رنگ های بسیاری از هنرمندان تجاری حذف شده اند.‌

میدل کروم پیگمنت، محبوب ترین نوع از این سه پیگمنت است. این ماده معدنی مونوکلینیک است و برای رنگدانه کردن پلاستیک و چرم پی وی سی استفاده می شود. درجه حرارت بالا و مقاومت در برابر نور، آن را به رنگدانه ای عالی برای این محصولات تبدیل کرده است. ANUTHERM M-15 متداول ترین نوع پیگمنت کروم میانی است و برای استفاده در دسته ها و جوهرهای Master Plastic Master مناسب است.

Lemon Chrome L-24 یک کرومات سرب مونوکلینیک است. این ماده پایداری خوبی در نور و آب و هوا دارد؛ از طرفی دارای خاصیت پراکندگی نسبتاً بالایی است. این نوع رنگدانه به طور گسترده در مصارف خودروسازی و صافکاری استفاده می شود. این ماده غیر سمی، خالص است و در محیط های سبک و اسیدی پایداری عالی دارد. بنابراین، اگر به دنبال یک کرومات سرب با کیفیت بالا برای رنگ هستید، بهترین گزینه است

.ANUCHROME Lemon Chrome L-21 یک رنگدانه کرومات سرب مونوکلینیک است که دارای خلوص،  رنگ عالی و شفاف کننده Full Tone است. پایداری بالا در برابر نور، آن را به انتخابی عالی برای جوهر و پلاستیک تبدیل کرده است. منبع خوب این محصول Unilex Colors & Chemicals Limited است که در آن طیف گسترده ای از محصولات رنگ لاک را پیدا می‌کنید.

آشنایی با رنگدانه کروم زرد

در اوایل قرن نوزدهم، رنگدانه جدیدی به نام زرد کروم ساخته شد که رنگ زرد مات روشنی را ایجاد می‌کرد. پایداری نور آن بسیار خوب است درنتیجه، برای پوشش های خودرو بسیار ایده آل می‌باشد.عیب اصلی کرومیت سرب، ناپایدار بودن آن است. در حالی که سمیت آن بر انسان یا حیوانات تأثیر نمی گذارد، بسیار سمی است و به طور گسترده‌ای در رنگ استفاده می شود. زرد کروم  یک رنگ کلیدی در امپرسیونیسم و جنبش هنری قرن نوزدهم بود که هنوز هم محبوب است.

زرد کروم یکی از رنگدانه‌های روشن و گرم است که در صنعت هنر و مد مورد استفاده قرار گرفته است. این رنگدانه دارای کاربردهای زیادی می‌باشد؛ تقریباً تا سال ۲۰۰۱ به طور سالانه، حدود ۹۰ هزار تن تولید می‌شد. رنگدانه‌های زرد کروم معمولاً از پوشش‌هایی با صفحه‌ای  شفاف، کپسول می‌شوند. عوامل محیطی محافظت کننده، باعث کاهش خواص رنگ آمیزی آن خواهند شد. رنگدانه‌های سولفوکرومات سرب، با جایگزینی مقداری  کرومات با سولفات تولید می‌شود. با توجه به اینکه سولفات ماده بی‌رنگی است، سرب کرومات‌ها با مقادیر بالا دارای رنگ کمتری است.

این رنگ دانه، نسبت به محو شدن در برابر نور تقریباً مقاوم است. طبق مطالعات انجام شده، در گذر زمان این ماده شروع به تیره شدن و تغییر رنگ می‌کند. این تغییر رنگ در برخی از قطعات هنری ونگوک قابل دیدن است. از طرفی این رنگ با مخلوط شدن با سایر رنگ‌های ارگانیک، می‌تواند رنگ سبز به خود بگیرد؛ در واقع به دلیل محتوای بالای سرب، در گذر زمان در حضور ترکیبات گوگرد، توانایی تغییر رنگ را دارد. این رنگدانه به دلیل داشتن هزینه پایین، آن را به گزینه‌ای مناسب برای رنگ مورد نیاز برای هنرمندان تبدیل کرده است‌.

آشنایی با رنگدانه کروم نارنجی

نارنجی یک کرومات اصلی سرب کروم است که در سال‌های گذشته به عنوان رنگدانه معرفی شد. البته بعد از مدت زمان نه چندان طولانی، تولید کروم نارنجی متوقف شد و این رنگدانه منسوخ شده است. از دیگر نام‌های کروم نارنجی می‌توان به قرمز دربی، قرمز ایرانی، قرمز ویکتوریا و نام پرتقال کروم اشاره کرد. پرتقال کروم را از روی نام عنصر شیمیایی که نام‌های زرد کروم و نارنجی کروم از آن گرفته شده است انتخاب کردند. این کلمه یونانی می‌باشد و به معنای رنگ است زیرا، بسیاری از ترکیبات آن به میزان زیادی رنگی هستند.

نارنجی مولیبدیت که به عنوان قرمز مولیبدات نیز شناخته می شود، یک رنگدانه نارنجی درخشان است که از رسوب همزمان کرومات سرب و مولیبدات سرب، اغلب در حضور سولفات سرب ساخته می شود. پرتقال مولیبدیت به دلیل رنگ روشن و قدرت پوشانندگی بالا، دهه‌های زیادی در قرن بیستم به طور گسترده در پوشش‌ها و پلاستیک‌ها استفاده شده است. امروزه استفاده از آن در پوشش‌ها و پلاستیک‌ها، به دلیل وجود سرب و کروم در ترکیبات آن، در چندین کشور محدود شده است

.Anuchrome Red S-46 یک رنگدانه کروم مایل به قرمز، با رنگ آبی تر است. در رنگ ها و جوهرهای چاپ به عنوان ماده اولیه استفاده می شود. مقاومت نور خوبی دارد و برای روکش های خودرو و سرامیک مناسب است. رنگ زردتر، آن را به انتخابی خوب برای صنعت خودرو تبدیل کرده است. انواع دیگر قرمز عبارتند از ANUCHROME S-46 و Molybdate Orange.

نارنجی‌های مولیبدیت توسط سیستم شاخص رنگ، به عنوان رنگدانه قرمز 104 و CI 77605 (نارنجی مولیبدیت، قرمز مولیبدیت) طبقه بندی شده اند. ترکیب شیمیایی پایه آنها PbCr4.PbSO4.PbMoO4 است.‌ مولیبدات نارنجی از نظر مقاومت در برابر نور توسط ASTM رتبه بندی نشده است، اما مطالعات مستقل نشان داده است که  مقاومت خوبی در برابر نور، هوا، دماهای بالا و دی اکسید گوگرد دارد. همچنین می‌تواند، بدون تغییر با تمام رنگدانه‌های دیگر استفاده شود.

برای برآوردن نیازهای مناطق مختلف، ذرات رنگدانه با اکسیدهای فلزی، فسفات‌های فلزی، سیلیکات‌ها و غیره پوشانده می شوند‌. رنگدانه‌های تثبیت شده با درخشندگی رنگ بالا، خواص پایداری  و مقاومت خوب، همچنین درجه‌های بسیار تثبیت شده ایجاد شود. از رنگ نارنجی و قرمز مولیبدیت به دلیل، قدرت پنهان عالی، مقاومت بسیار خوب در برابر آب، هوا و دمای نور، به عنوان پوشش های محافظ و جوهرهای چاپ استفاده می‌شود.

آشنایی با رنگدانه کروم سبز

اکسید کروم سبز که با نام‌های اکسید کروم، اکسید کروم سبز، کروم سسکیواکسید یا کرومیا نیز شناخته می‌شود، یکی از چهار اکسید کروم است. هنگامی که به عنوان رنگدانه استفاده می شود، معمولاً سبز کروم یا سبز کرومی نامیده می شود. اکسید کروم یک پودر سبز کریستالی است که توسط سیستم شاخص رنگ به عنوان رنگدانه سبز 17 و CI 77288 طبقه بندی شده است. ترکیب شیمیایی اولیه آن Cr2O3 است. کروم سبز در آب، اسیدها و قلیایی‌ها محلول نیست. کروم اکسید سبز به دلیل شفافیت عالی، دوام در فضای باز و پایداری حرارتی، در موارد بسیار متنوعی استفاده می شود.

سختی آن نیز جهت استفاده در سطح بسیار ارزشمند است، جایی که از کروم اکسید سبز به عنوان اجزای ساینده استفاده می شود. از آنها همچنین به عنوان یک اکسید پایه، برای تولید چندین رنگدانه دیگر، بر پایه اکسید فلز استفاده می‌کنند. کرومات سرب سبز ترکیبی از آبی آهن و کرومات سرب است. استحکام رنگی بالا،  آن را برای رنگ ها و پوشش ها ایده آل می کند. علاوه بر این، پایداری بالای رنگدانه در نور، آن را برای رنگ های خودرو مناسب می کند. همچنین برای رنگ آمیزی پارچه و پلاستیک مناسب است. طیف گسترده ای از کاربردهای کروم سبز را می توان در صنعت رنگ یافت.

اکسید کروم سبز به عنوان ماده اولیه در تهیه رنگدانه‌های چینی، لعاب های سرامیکی، پلاستیک، سیمان، کاشی‌های سقفی، مشمع کف اتاق، پوشش های صنعتی، شیشه‌های رنگی، الکترودهای فولاد ضد زنگ، رنگ ها، پوشش‌های صنعتی، جوهر و به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شود. به منظور پاسخگویی به نیازها، چندین گرید از اکسید سبز کروم با کیفیت بالا و با کیفیت پایدار تولید می کنند، برخی از ویژگی‌های آن شامل:

• سازگاری خوب
• پراکندگی آسان
• پایداری عالی که توسط اسیدها، قلیایها و حلال ها تحت تأثیر قرار نمی گیرند.
• پایداری حرارتی عالی (800 درجه سانتیگراد، 5 دقیقه)
• پایداری نور عالی
• ثبات آب و هوای عالی
• مقاومت عالی در برابر مواد شیمیایی
• حل نشدنی
• شفافیت بالا

سخن پایانی

کروم یکی از عناصر مهم در ساخت رنگدانه‌های رنگی است که نقش زیادی در صنعت ساخت مواد رنگی دارد. برخی از مهم‌ترین رنگدانه‌های کروم، کروم زرد میانی و روشن، کروم سبز، کروم نارنجی است. هرکدام از این رنگدانه‌ها دارای ویژگی‌های منحصر به خود هستند، درنتیجه می‌توان شاهد حضور آن در صنعت‌های مختلف باشید. درصورتی که قصد خرید این محصول را دارید، می‌توانید با پشتیبان‌های سایت در ارتباط باشید.